وی آهنگساز سرود «ای ایران» بود. خالقی از شاگردان اصلی علینقی وزیری بود و تلاش او برای احیای موسیقی ایرانی در دورانی که توجه رسمی به این موسیقی کاهش یافته بود، تأثیرگذار و مهم شمرده می‌شود. او کتابی به نام سرگذشت موسیقی ایراندربارهٔ سرگذشت موسیقی، موسیقیدانان و نوازندگان ایرانی هم‌عصر خود و کتابی به نام نظری به موسیقی شامل نظریه‌ای برای موسیقی ایرانی و غربی نوشته‌است.وى در ۵٩ سالگی در سال ١٣٣۴ هجری خورشیدی (۱۹۶۵میلادی) در سالزبوگ اتریش درگذشت، جنازه اش به تهران منتقل و با تشریفات ویژه مدفون شد.
خالقی در سال ۱۹۰۶ (١٢٨۵ هجری) در کرمان به دنیا آمده بود. وی موسیقی را عمدتا نزد علینقی وزیری تحصیل کرده بود. وی در سال ١٣٢٣ انجمن موسیقی ملی ایران را پایه گذاری کرد. به همت خالقی که شهرت به ملی گرایی متمایل به چپ داشت تاریخ دو جلدی «موسیقی ایران زمین» تالیف شد. خالقی فارغ التحصیل رشته ادبیات فارسی از دانشگاه تهران در عین حال یک نویسنده بود و برای مجلات و به ویژه مجله «پیام نوین» مطلب و مقاله می نوشت. خالقی (به گفته خودش) برغم مخالفت با طرز اداره کشور به آن صورت صرفا با هدف خدمت به میهن پیشنهاد موسیقیدانان را که دست کم مشاور موسیقی رادیو ایران شود پذیرفت و به ایجاد برنامه «گلها» کمک کرد که برخی او را مبتکر این برنامه می دانند.
خالقی که بر انواع فرضیه های موسیقی و علوم صدا تسلط کامل داشت در زنده کردن موسیقی اصیل ایرانی خدمات ارزنده بعمل آورد از جمله توجه به چنگ رودکی. وی بود که توصیه می کرد ریشه موسیقی ایرانی و واژه های گمشده پارسی را باید در میان تاجیکها و مردم جنوب روسیه و قفقاز شمالی جستجو کنند.
صدها آهنگ جاویدان از خالقی باقی مانده است که معروفترین آنها آهنگ سرود «ای ایران» است که شعر آن را «حسین گلگلاب» استاد وقت دانشگاه تهران (و عضو فرهنگستان ایران) سروده است. این سرود در سال ١٣٢۴ (۱۹۴۴ و در جریان اشغال نظامی ایران از سوی متفقین) تکمیل شد. انگیزه سرودن این شعر، مشاهده بی حرمتی های نظامیان اشغالگر بود که از تاریخ و تمدن ایرانیان بی خبر بودند و قضاوتشان برپایه مشاهده وضعیت روز بود.
سرود «ای ایران» در دهه ١٩۶٩ در کنفرانس بین المللی بررسی سرودهای ملی، موثرترین – برانگیزاننده ترین و میهنگرا ترین سرود ملی کشورها شناخته شده است که هر ایرانی با شنیدن آن برانگیخته و آماده فداکاری برای میهن می شود.